Özet
1991 yılında Eski SSCB’nin dağılmasıyla, Birliği oluşturan ülkeler ve MDAÜ*** piyasa
ekonomisine geçiş sürecine girmişlerdir. Günümüzde MDAÜ ve Baltık Cumhuriyetleri
bu süreci tamamlayarak artık AB üyesi olmuş, buna mukabil Eski SSCB ülkelerinin
oluşturduğu BDT ülkeleri ise henüz geçiş sürecini tamamlayamamışlardır. Geçiş sürecine,
zorlu koşullar altında başlayan Azerbaycan da diğer BDT ülkeleri gibi günümüzde bu
sürecin son aşamasını yaşamaktadır.
Piyasa ekonomisine geçiş süreciyle diğer geçiş ekonomisi ülkelerinde olduğu gibi
Azerbaycan’da da kamu harcamalarının kapsamı ve niteliği değişmiştir. Merkezden
planlı ekonomik sistemde hemen hemen bütün mal ve hizmetler kamu sektörü tarafından
sunulduğu için kamu harcamalarının miktarı oldukça yüksek düzeyde olmuştur. Piyasa
ekonomisine geçişle beraber bu anlayış terkedilmiş ve devletin küçülmesiyle kamu
harcamalarının kapsamı ve niteliği de değişmiştir. Kamu harcamalarının finansmanının,
modern maliye literatüründe bahsedildiği kaynaklardan sağlanması zorunlu hale gelmiştir.
Bu finansman kaynaklarının en önemlisi ise vergi gelirleri olmaktadır.
Geçiş sürecinin ilk yıllarında olumsuz politik-ekonomik konjonktür nedeniyle ülkede
diğer pek çok reformlar gibi vergi reformlarının da gerçekleştirilmesi zor olmuştur. Vergi
reformları ekonomide istikrarın sağlandığı 1994-95 yıllarından sonra başlatılmış ve
kısa dönemde önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Vergilemenin yasal-kurumsal altyapıya
kavuşturulmasıyla vergi gelirlerinin tahsilinde istikrar elde edilmiştir. Sonuçta vergi
gelirleri son dönemde Azerbaycan’da kamu harcamalarının finansmanında önemli bir
hale gelmiştir.
Anahtar kelimeler: Geçiş Ekonomileri, Kamu Harcamaları, Vergi Sistemi, Vergi Gelirleri.
Abstract
After the collapse of the formed USSR in 1991, the countries which w